دیوار بزرگ گرگان یا همان دیوار بزرگ اسکندر از جمله مکانهای تاریخی شمال کشور است که تاریخ بسیار غنی را در دل خود جای داده است.
این دیوار تاریخی که حدود ۲۰۰ کیلومتر طول دارد، دومین دیوار طولانی جهان محسوب میشود که قدمتی به بلندای تاریخ دارد.
دیوار تاریخی گرگان که از آن در کتب تاریخی با نام دیوار سرخ نیز یاد کردهاند، قدمت بسیار بالایی دارد که در تاریخ ایران ریشه کرده است.
شواهد باستانشناسی و دادههای تاریخی نشان دادهاند که قدمت این دیوار به حداقل هزار سال قبل از ساخت دیوار بزرگ چین برمیگردد. بنابراین این دیوار دفاعی را باید یکی از میراث تاریخی کشور به حساب آوریم.
برخی از محققان ساخت این دیوار تاریخی را به دوران هخامنشیان نسبت میدهند. در کتابهای تاریخی و روایات مختلف آمده است که این دیوار قرار بوده که از حمله اسکندر مقدونی جلوگیری کند. به همین دلیل است که نام دیگر دیوار بزرگ گرگان را بسیاری از مردم، دیوار اسکندر میدانند.
البته بسیاری از تاریخ نگاران و محققان نیز معتقدند که این دیوار در دوران ساسانیان بنا شده است. تاریخ نگاران بسیاری در کتب تاریخی خود آوردهاند که انوشیروان ساسانی این دیوار را بنا نهاده، اما گردیزی تاریخ نگار برجسته ایرانی در زین الخبار آغاز بنای این دیوار را به یزدگرد اول و اتمام آن را به انوشیروان نسبت میدهد.
در سال ۱۳۷۸ دیوار بزرگ گرگان به ثبت ملی رسیده و هماکنون یکی از آثار برجسته تاریخی شمال ایران محسوب میشود.
تاریخچه احداث این دیوار بزرگ را باید در یکی از دو سلسله هخامنشیان و یا ساسانیان جستوجو کرد. هرچه که هست تا امروز سند قطعی برای مشخص شدن ساخت تاریخی این دیوار به دست ما نرسیده اما چیزی که میتوان با اطمینان گفت این است که قدمت دیوار گرگان از دیوار چین بیشتر است