نمی‌شود که هوس باقالاقاتق و مرغانه با سیر ترشی و ماهی سفید به سرتان بزند و سروصدای بازار ماهی فروش‌های رشت در سرتان حال‌ و هوای گیلان را زنده نکند. این استان دوست داشتنی با مردم خونگرم و باصفایی که دارد حدود 220 نوع غذای محلی دارد. در کنار آب‌وهوای با صفای گیلان که باعث شده انواع صیفی‌جات و برنج در بهترین کیفیت رشد کند، مرغ ترش و اناربیج، باقلاقاتق، میرزا قاسمی و زیتون پرورده توانسته نام گیلان را جهانی کند. این پایتخت خلاق غذا، با سیر و بادمجان، در کنار طعم‌ دهنده‌هایی همچون آب انار و دلال و سبزی‌های محلی جوری با شما بازی می‌کند که دلتان نمی‌خواهد هیچ نوع غذای دیگری را بخورید. بیشتر از این دهانتان را آب نیندازیم. با رهی نو همراه شوید تا سری به خطه سرسبز گیلان بزنیم و عطر و طعم غذاهای خوشمزه گیلان را بچشیم.

غذاهای معروف و خوشمزه گیلان

کافیست برای یکبار هم که شده کوله‌بار سفرگردی‌تان را بردارید و راهی یکی از روستاهای گیلان شوید تا از نزدیک با هنر آشپزی و خلاق باصفای مردم این شهر آشنا شوید. انواع غذاهای گیاهی، کباب، کوکو، آش، دسر و شیرینی در انواع و اقسام نمونه‌ها طبخ می‌شود. تمامی این موارد می‌تواند کاری کند تا انگشت‌هایتان را هم با آن بخورید.

باقلاقاتق

یکی از غذاهای اصیل گیلان است و کمتر کسی است که این غذای محلی را نشناسد. این غذا با بافت نرم و غلیظش، یکی از خوشمزه‌ترین غذاهای شمالی است که در تهیه آن از باقلای رشتی، شوید، سیر و تخم‌مرغ استفاده می‌شود.

اناربیج

اگر بخواهیم اناربیج را برایتان شرح دهیم، باید بگوییم که با غذایی شبیه به فسنجان روبرو هستید. این غذا از غذاهای معروف شب یلدا است که سر سفره شمالی‌ها حاضر می‌شود. ترکیبات این غذا، رب انار، گردو، سبزی قورمه و گوشت چرخ‌کرده است.

انواع کباب گیلانی

برویم سراغ کباب‌های گیلان و دلی از عزا دربیاوریم. نان داغ و کباب داغ، همیشه یکی از پرطرفدارترین غذاها در هر شهری برای ایرانیان بوده است. از جمله کباب‌های معروف گیلان شامل موارد زیر می‌شود:

کباب ترش

یک کباب اصیل و بی‌نظیر گیلانی است که با ترکیب سبزی‌های محلی و آب انار طعم بی‌نظیری پیدا می‌کند، نسبتاً ترش است و می‌تواند یک غذای خوشمزه برای مهمانی‌ها باشد. به‌خصوص اگر دستپخت یک گیلانی اصیل در آن نقش داشته باشد.

دوش کول کباب

غذای دیگری که یکی از لذیذترین کباب‌های گیلان است، دوش کول کباب نام دارد و بسیار معروف است. این غذا از پوست پشت گردن و دوش گاو درست می‌شود. اندازه برش کباب دوش شبیه به پنجه است و برای مزه‌دار شدن آن از پیاز و ادویه مخصوص استفاده می‌کنند. جالب است بدانید برخلاف کباب‌های دیگر این غذا را از گوشت بیات یا مدتی از ذبح گذشته درست می‌کنند.

لوبیا کباب

بله حتی برای صبحانه می‌توانید در گیلان کباب میل کنید. لوبیا کباب یک وعده صبحانه فوق‌العاده است که با کباب‌کوبیده یا گوشت روی زغال درست می‌شود و سپس آن را در خوراک لوبیا می‌ریزند.

انواع خورش گیلانی با مرغ و گوشت

نمی‌شود اهل گیلان بود یا به گیلان سفر کرد و از خیر غذاهای خوشمزه با مرغ و گوشت آن گذشت. پس شما هم آماده باشید تا از طعم دسته‌ای از غذاهای خوش طعم مرغ و گوشت‌دار برایتان بگوییم.

خورش انار مسما

یک غذای مجلسی و مناسب برای پاییز است که با مرغ، دانه انار، پیاز و رب انار درست می‌شود. انار جزو مواد غذایی جذاب و دوست‌داشتنی در غذاهای گیلانی‌ها است. خورش انار مسما هم با ترکیب مزه ترش و شیرینی که دارد، می‌تواند شما را وسوسه کند تا یک‌ عالمه بخورید. چاشنی انار مسما رب انار و دانه انار است. در برخی از قسمت‌های گیلان هم این غذا را با بادمجان درست می‌کنند.

خورش قیمه چرخ کرده

این غذا از غذاهای سنتی لاهیجان است، البته در بقیه شهرها هم آن را درست می‌کنند. قیمه‌ای که با گوشت چرخ‌کرده، لپه، پیاز، گوجه‌فرنگی، زعفران، لیمو امانی، دارچین، گلاب، شکر و... درست می‌شود. البته دقت کنید این غذای خوشمزه با قیمه معمولی فرق دارد. حتی اگر زمان کافی برای پختن گوشت خورشتی ندارید، این غذا می‌تواند جایگزین خوش‌طعم‌تری برایتان باشد.

خورش ترشه واش (آبکی)

یکی دیگر از غذاهای محلی گیلان، ترشه واش است. ترشه واش، نام گیاهی در گیلان است که معمولاً در مناطق نیمه گرمسیری رشد می‌کند. این خورش طعم ترش و جذابی دارد و ترکیبات آن، مرغ، بادمجان، سبزیجات، رب آلوچه، رب انار در یک ظرف سفالی است که در نهایت با برنج کته طعم آن می‌تواند تا مدت‌ها زیر زبانتان باقی بماند.

قرمه سبزی گیلانی

یک غذای محبوب و اصیل برای ایرانی‌ها قرمه سبزی است که البته این غذا در گیلان کمی متفاوت است. به این ترتیب که هسته اصلی آن لوبیا چشم‌ بلبلی و بادمجان سرخ‌کرده و گوجه است. البته خوش طعم بوده و مزه متفاوتی از قرمه‌سبزی اصیل را تجربه خواهید کرد.

انواع شامی و کوکوی گیلانی

برای یک شام سبک و خوشمزه، انتخاب کوکو و شامی‌های گیلانی یک انتخاب درست و به جا و البته خوشمزه و اشتهاآور است.

ترش شامی

این غذای پرطرفدار از نارنج، رب انار، گوشت چرخ‌کرده، سبزیجات معطر، آرد نخودچی درست شده و به‌واسطه داشتن همان رب انار، طعم جذابی را به وجود آورده است. این غذا را می‌توانید با کته یا سیب‌زمینی سرخ‌کرده نوش جان کنید.

کوکوی اشپل

یک غذای ساده سنتی در گیلان، این کوکوی خوشمزه است و در شب سال نو معمولاً طبخ می‌شود. یک غذای مقوی که از تخم یا خاویار ماهی سفید به همراه سیب‌زمینی، پیاز، سیر، تخم‌مرغ و سبزی معطر درست می‌شود.

ورقه گیلانی

غذای خوشمزه دیگری که در گیلان می‌توانید میل کنید، ورقه گیلانی است. این غذا نوعی کوکوی بادمجان گیلکی بوده که همراه با نان یا برنج درست می‌شود. ترکیب این غذا از بادمجان، تخم‌مرغ، گوجه‌فرنگی و شوید درست شده است که طعم بی‌نظیری دارد.

انواع آش گیلانی

در یک عصر زمستانی زمانی که دست و پایتان از سرما بی‌حس شده، میل کردن یک آش می‌تواند حسابی جانتان را صفا دهد و زمستان را برایتان دلچسب کند.

آش قلیه گیلانی

از جمله غذاهای سنتی گیلان، آش قلیه گیلانی است. این غذا یک آش خوشمزه و محبوب است که اغلب در روزهای سرد سال درست می‌شود. گوشت چرخ‌کرده، حبوبات، سبزی محلی، کشمش، قیسی، آرد و هویج، به همراه چغندر ترکیبات اصلی این آش است. طعم خوشمزه آبغوره و شکر نیز می‌تواند آن را بی‌نظیر کند.

ترشه آش

یک آش مقوی و بسیار خوشمزه، ترشه آش است. ترکیبات این آش، سبزی، باقالی، نخود، لوبیا، برنج و سیر است. طعم ترش را در آن احساس می‌کنید و برخی‌ها برای خوش‌طعم‌تر شدن به آن گوجه سبز هم اضافه می‌کنند.

انواع غذای گیلانی با ماهی

برویم سراغ اصل مطلب که همان غذا با ماهی است. نمی‌شود که به شمال بیایید و از خیر غذاهایی که با ماهی پخته می‌شود بگذرید.

فیبیج ماهی

فیبیج یا ماهی سفید شکم‌پر، یکی از انواع غذاهای مخصوص گیلانی‌ها است که طعم بی‌نظیری دارد. این ماهی شکم‌پر از سیر، گردو، رب انار و سبزیجات معطر درست شده که در شمال معمولاً آن را در تنور یا گمج می‌پزند. البته شما می‌توانید آن را در تابه سرخ‌کرده و یا گریل کنید. طعم خارق‌العاده این ماهی هم به علت مواد درون شکمش است.

ماهی گردبیج

ماهی گردبیج، حالت گردی دارد که دقیقاً شبیه اسمش است. به زبان گیلکی، گردبیج، به معنای گرد پخته است. این ماهی سفید را در گمج قرار داده و آن را حالت دایره‌ای و گرد درمی‌آورند.

ماهی مالاتا

مالاتا یا مالابیج، یک ماهی ترش گیلانی است که آن را با باقلاقاتوق یا برنج کته میل می‌کنند. این ماهی معمولاً ماهی سفید یا کپور است و سس آن را با ترکیبی از مواد مختلف درست می‌کنند که به انار آغوز معروف است. سبزی‌های معطر شمالی، سیر، مغز گردو و رب انار، همگی یک طعم بی‌نظیر به این ماهی می‌دهند.

انواع غذاهای بدون گوشت گیلانی

نگران نباشید! اگر گیاهخوار هستید می‌توانید طعم غذاهای دیگر گیلانی را تجربه کنید. غذاهای بدون گوشت گیلانی همچون:

میرزا قاسمی

کمتر کسی است که نام این غذا را تا به حال نشنیده باشد. ترکیبی بی‌نظیر و وسوسه‌انگیز از گوجه، بادمجان، سیر و ادویه‌جات که می‌توان در میان وعده، پیش‌غذا یا شام آن را میل کرد.

ترشه تره

برویم سراغ یک غذای ترش محبوب که مخصوص افراد عاشق غذاهای ترش است. در ترکیبات این غذای ترش، تخم‌مرغ، سیر، خالواش، اسفناج، گشنیز، برگ چغندر، نعنا و شوید به کار رفته است و طعم منحصربه‌فرد آن می‌تواند شما را شیفته ترشی کند، به‌خصوص زمانی که به آن مقداری آب نارنج هم اضافه کنید.

انواع دسرهای سنتی و خوش طعم گیلانی

غذای گیلانی در کنار یک دسر خوشمزه مخصوص این شهر و در یک روستای باصفای آن می‌تواند همه چیز را کامل کند. این دسرها می‌تواند شامل:

شیرینی کاکا

یکی از شیرینی‌های خوشمزه گیلان، شیرینی کاکا است. اگر بار اولتان باشد این شیرینی را امتحان می‌کنید، احتمالا تبدیل به یکی از طرفداران پر و پاقرص آن شوید. پختن این شیرینی به ساده‌ترین حالت ممکن در ماهیتابه درست می‌شود. منتها کمی کالری بالایی دارد. ترکیبات این شیرینی، آرد، کدو حلوایی، تخم مرغ، شکر، گلاب یا شیر، گردو و دارچین و هل است.

رشته خشکار

رشته خشکار از سری شیرینی‌های خوشمزه گیلکی است. این شیرینی بیشتر در شهر رشت و از خمیر رشته، مغز گردو، هل وسایر ادویه جات و خاک قند درست می‌شود. اغلب رشته خوشکار را در ماه رمضان و سر سفره افطار میل می‌کنند.

نان خرفه

یکی از لذتبخش‌ترین خوراکی‌های دنیا، نان محلی‌هایی است که تازه و داغ میل‌ می‌کنیم. هر شهری برای خود از این نان محلی‌ها دارد و نان محلی معروف گیلان هم نان خرفه‌ است. به نان خرفه، کشتا گیلانه یا نان خلفه هم می‌گویند. ترکیب اصلی این شیرینی، کدو حلوایی و تخم شنبلیله است که طعم بی نظیر و خوشمزه‌ای به آن داده است.

همونطور که میدونید شهر رشت به دلیل تنوع بالای خوراکش بعنوان شهر خلاق خوراک در یونسکو به ثبت رسیده .
یک از جاذبه های اصلی گردشگری گیلان هم خوراکش ِ ، حالا ما قصد داریم در چند قسمت غذای محلی گیلانی رو که کمی فراموش شدند رو به شما توسط کدبانو های گیلانی آموزش بدیم که خودتونم بتونید آشپزی کنید و لذتش و ببرید.
 قسمت اول مهمان یک مادر عزیز بودیم سرکار خانم بتول سرداری که طرز طبخ شیرین خورشت رو به ما یاد دادند .
تصویر و تدوین : آرین خوشدل
کارگردان: مرتضی یکرنگ