خیابانی تاریخی و دیدنی‌های بی‌نظیرش
بی‌شک یکی از محبوبترین نقاط شهر رشت میدان شهرداری است.
تاریخچه میدان شهرداری رشت
میدانی که حالا به نام شهرداری رشت می‌شناسیم از زمانی که رشت مرکز زندگی و تجارت بود به عنوان مرکز شهر شناخته می‌شد. گفته می‌شود محل ساختمان شهرداری فعلی تپه‌ای بلند بود که روی آن بقعه امام‌زاده جعفر قرار داشتمجموعه ساختمان‌های اطراف آن در اوایل دوره پهلوی ساخته‌اند.
این میدان و ساختمان‌های اطرافش را به سبک نئوکلاسیک و بر‌گرفته از معماری خیابان نوسکی شهر سن پترزبرگ روسیه ساخته شده‌اند.
وقتی بیرون و داخل ساختمان‌ها را ببینید متوجه خواهید شد که معماری آن با تمام ساختمان‌ها متفاوت است.
دیوارهای تمام سفید، ردیف‌های بلوک بزرگ، پله‌های باریک، نرده‌های چوبی و پنجره‌های چوبی و هلالی شکل.
مهندس و طراح اصلی ساختمان شهرداری فردی از ارامنه مقیم رشت به نام آرتم سرداراف است. طبق اسناد و مدارک بازمانده تاریخ افتتاح و انتقال اداره شهرداری به این ساختمان سال ۱۳۰۵ است.
دیدنی‌های میدان شهرداری
از زمانی که جاده‌های اطراف میدان شهرداری رشت تبدیل به پیاده‌راه شدند، «میدان» گفتن به این فضای فرهنگی و تفریحی حق مطلب را ادا نمی‌کند.
ساختمان شهرداری و برج ساعت
ساختمان شهرداری رشت که به آن «کاخ شهرداری» یا «عمارت شهرداری» می‌گویند، به دستور اداره بلدیه شهر رشت، در ضلع غربی میدان شهرداری، توسط معمار ارمنی- آلمانی به نام آرتم سرداراف ساخته شد. از این ساختمان تا امروز به عنوان ساختمان شهرداری مرکزی رشت استفاده شده است.
سال ۱۲۸۶ کلنگ ساخت عمارت بلدیه شهر رشت به زمین زده شده و تا سال ۱۳۰۵ کار ساخت آن طول کشید.
ولی در زمانی که ساخت ساختمان شهرداری به اتمام رسید ساعتی که اکنون روی ساختمان شهرداری می‌بینید وجود نداشت. سه سال بعد یعنی سال ۱۳۰۸ ساعت را روی برج دیده‌بانی ساختند.
ساختمان شهرداری و برج ساعت آن، نماد شهر رشت است. صدای زنگ ساعت هم از ویژگی‌های خاص این میدان است؛ که هر ساعت به تعداد شماره آن ساعت و هر نیم ساعت یک زنگ می‌زند.
بخشی از کارهای اداری شهرداری به ساختمان دیگری منتقل شده وقرار است باقی اتاق‌ها هم برای راه‌اندازی موزه بلدیه (شهرداری) تخلیه شود.
هتل ایران رشت
ساخت هتل ایران در سال ۱۳۰۴ آغاز شد و تا سال ۱۳۱۴ طول کشید. این هتل در ضلع شمالی میدان شهرداری و در بین ساختمان های شهرداری و اداره پست قرار دارد .
این بنا چند سالی به حال خود رها شده که خوشبختانه سازمان میراث فرهنگی به فکر بازسازی و مرمت این ساختمان افتاد؛ البته بازسازی ساختمان هنوز هم ادامه دارد.
این هتل هم به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
کتابخانه ملی
شاید تا به حال شنیده باشید که شهر رشت، شهر اولین‌هاست؛ بله کتابخانه ملی رشت هم اولین کتابخانه ملی ایران است.
ایده ساخت این کتابخانه در سال ۱۳۰۶، توسط محمد‌علی تربیت که رئیس اداره فرهنگ گیلان بود مطرح شد. افتتاح کتابخانه همزمان با هزاره فردوسی بود.
جالب است بدانید کتابخانه ملی رشت تنها کتابخانه مردمی ایران است. این کتابخانه به دولت وابسته نیست. تمام هزینه‌های کتابخانه از حقوق کارمندان تا هزینه‌های نگهداری از اجاره مغازه‌های متعلق به مجموعه تامین می‌شود. البته نهادهای دولتی و افراد خیر هم به کتابخانه کمک می‌کنند.
این کتابخانه هنوز در فهرست آثار ملی ایران به ثبت نرسیده؛ اما به دلیل قدمت و معماری خاص آن، امیدواریم برای ثبت آن اقدام گردد.
ساختمان پست میدان شهرداری رشت
این ساختمان هم مثل چند بنای دیگر میدان شهرداری در اوایل دوره پهلوی ساخته شده، یعنی حدود صد سال قدمت دارد. اداره پست شهر رشت هنوز هم در این ساختمان است؛ اما قرار است که ساختمان پست تبدیل به موزه شود.
هر سال نیز نمایشگاه‌های پول و سکه، پست، تمبرهای قدیمی و ارتباطات در این ساختمان برگزار می‌شود. اگر خوش‌شانس باشید شاید زمان برگزاری یکی از نمایشگاه‌ها برسید.
این بنا مثل ساختمان‌های دیگر اطراف این میدان تاریخی به عنوان یک اثر ملی ایران به ثبت رسیده است.
پیاده‌راه شهرداری
به هر سمت از میدان که نگاه بیاندازید نماد یا تندیسی می‌بینید که انسان را مجذوب خود میکند. تندیس قدیمی‌ترین عکاس رشت (استاد دروی) و مجسمه بزرگ میرزاکوچک خان جنگلی سوار بر اسب در ابتدای خیابان سعدی، مجسمه زن شالیکار، پیرمرد دوچرخه سوار با کتاب دیوان حافظش، مردان ماهیگیر با تور در قایق، مرد آهنگر و … .
وجود آبنمای بزرگ در وسط میدان و فواره‌های آن و پخش موسیقی از ساختمان شهرداری پیاده‌روی و تماشای این ساختمان‌های زیبا را دل‌نواز‌تر و لذت‌بخش‌تر میکند. اگر خسته شدید می‌توانید بر‌روی صندلی‌هایی که اطراف میدان قرار داده شده دقایقی استراحت کنید. پیشنهاد می‌کنیم شب هم سری به این خیابان بزنید و ساختمان‌های غرق نور را تماشا کنید.
بازار سنتی رشت
برای دیدن بافت سنتی و زیبای بازار و خرید سوغاتی حتما سری به این بازار بزنید؛ هر چند به خاطر بافت قدیمی رفت و آمد ممکن است کمی سخت باشد، اما به دیدن زیبایی‌هایش می ارزد.
تفریح در میدان شهرداری رشت
چند بنای تاریخی و دیدنی‌های تماشایی گوشه و کنار میدان، چند ساعتی شما را به خود مشغول میکند.اگر اهل بازار‌گردی هستید، بازار سنتی رشت هم در نزدیکی میدان است؛ می‌توانید سری هم به بازار بزنید.
می‌توانید در کنار پیاده‌روی عکس‌های یادگاری زیبایی هم بگیرید. پیشنهاد می‌کنم، اگر دوربین عکاسی خوبی دارید به دوربین گوشیتان اکتفا نکنید و از این فرصت برای گرفتن عکس‌های حرفه‌ای و هنری استفاده کنید.
بعد از یک پیاده روی حتما هوس خوردن یک خوراکی خوشمزه و محلی کرده اید. به اطرافتان نگاه کنید حتما در چند قدمیتان دکه خوراکی فروشی می‌بینید پس معطل نکنید.
از امکاناتی که شهرداری رشت در این منطقه برای افراد سالمند و کم‌توان و حتی گردش‌گران در نظر گرفته، استفاده از خودروهای برقی است. این خودرو‌ها که با محیط زیست سازگار هستند برای جابجایی و راحتی مسافران برای گردش در میدان و رسیدن به بازار رشت در حال تردد و خدمت‌رسانی هستند.
اگر از پیاده‌روی خسته شده‌اید و می‌خواهید به انتهای پیاده‌اره برسید می‌توانید از این ماشین‌ها استفاده کنید.
بازسازی میدان شهرداری
میدان شهرداری قدیم به دلیل تردد زیاد ماشین، ترافیک بسیار سنگینی داشته که بازدید از این اماکن تاریخی و زیبا را مشکل می‌کرده. اما با بازسازی و سنگ‌فرش کردن میدان و خیابان‌های اطراف آن امکان پیاده‌روی در این میدان زیبا و بازدید از آثار تاریخی آن فراهم شده است.
میدان شهرداری رشت بزرگترین پیاده‌راه کشور است. جالب است بدانید، طرح بازسازی این میدان در سال ۲۰۱۷ مورد توجه بزرگترین رقابت طراحی دنیا یعنی « A’Design Award & Competition» قرار گرفت و توانست برنده جایزه بخش برنامه‌ریزی شهری و طراحی شهری شود.
موقعیت و مسیرهای دسترسی
تمام خیابان‌های منتهی به میدان شهرداری تا چند صد متری سنگ‌فرش شده‌اند؛ و تردد ماشین تا چند صد متری میدان از هیچ کدام از مسیر‌ها امکان‌پذیر نیست. ورود به خیابان سعدی فقط برای تاکسی‌ها امکان‌پذیر است.
راه‌های دسترسی به میدان شهرداری از خیابان شریعتی، خیابان علم الهدی، خیابان امام و سبزه‌میدان امکان‌پذیر می‌باشد. که برای رسیدن به میدان باید ماشین خود را دور از میدان پارک کنید و چند دقیقه‌ای پیاده روی کنید.
تصویر هوایی: دانیال شفیعی
خواننده:میلاد راد